ساناز محمدی
اکثر ما وقتی کلمه «سفر» را می‌شنویم یا می‌خوانیم، می‌دانیم صحبت از چه چیزی است. چیزی که احتمالاً دست‌کم یک‌بار تجربه‌اش کرده‌ایم و گمان می‌کنیم که دیگر انسانها نیز بدانند. ممکن است با خود بیندیشیم که سفر از کجا و برای چه چیزی شروع شده است؟ چرا انسانها از ابتدا تا انتهای عمرشان در همان محل تولد زندگی نمی‌کنند و چگونه است که برخی بیشتر و برخی کمتر به سفر می‌روند؟
برای پی بردن به تاریخ سفر، کافی است به تاریخ پیدایش نوع بشر بر روی کره زمین نگاهی بیندازیم. آنگاه متوجه می‌شویم که از میلیون‌ها سال پیش، گونه‌ای از نیاکان ما به اسم راست‌قامتان و بعدترها انسان خردمند نیز بر روی زمین جابه‌جایی داشته‌اند. این را از کشف فسیل‌ها و پیگیری ردّ پای آنها در قاره‌های مختلف فهمیده‌اند.
چرا سفر؟
در ابتدا انسانها احتمالاً برای تهیه غذا، پیدا کردن محل خوش آب‌وهوا و مناسب زیست و بقای طولانی‌تر از محل زندگی خود دور شده‌اند. از غارها به حواشی رودخانه‌ها آمده‌اند و صدها و هزاران کیلومتر راه‌پیمایی کرده‌اند. بعدتر حیوانات را اهلی کردند و با آنها جابه‌جا شدند. صدها سال بعد، وسایل حمل‌ونقل مانند چرخ ساخته شد که تحول شگرفی را به وجود آورد. در همان زمان‌ها تجارت رونق یافت و افرادی بودند که محصول شهر و روستای خود را به دیگر شهرها می‌بردند و از این راه کسب درآمد می‌کردند. پس سفر دلیلی برای امرارمعاش بود.
مبادله کالا با کالا برای همه ما کلمه آشنایی است و یکی از پایه‌های آن در سفرها شکل گرفته است. گاهی اوقات حوادث طبیعی مثل زلزله‌ها، آتش‌فشان‌ها و سیل‌ها از دلایل سفرهای طولانی افراد بودهاند. گاهی حتی زندگی اجتماعی و جنگ و نزاع‌ها نیز منجر به مهاجرت شده و تا همین امروز بشر نه تنها از روستا، شهر، کشور و قاره‌‌اش بیرون رفته که سفرهایی خارج از زمین نیز داشته است و در سر وسوسه زندگی در ماه و مریخ را می‌پروراند و هرجایی که خود (فعلاً) نمی‌تواند برود، فضا‌پیماها و کاوشگرهایش را می‌فرستد.
انسانها همواره به وسیله محصولی به نام سفر به نبوغ و شکوفایی خود افزوده‌اند. همیشه کسانی بودهاند که سفر می‌کردند تا «تجربه» کنند. امروزه هم بسیاری از ما برای تجربه کردن آن چیزهایی که در زندگی روزمره ممکن نیست یا سخت است، سفر می‌کنیم. در سفر به کسب تجربه می‌پردازیم. مثلاً به روستایی می‌رویم و نان پختن را یاد می‌گیریم یا به یک شهر ساحلی می‌رویم و همراه ماهیگیران، ماهیگیری می‌کنیم. همه این‌ها را گفتیم تا بتوانیم دلایل سفر و در رویکردی دیگر، انواع گردشگری را معرفی کنیم.
ادامه این مطلب را میتوانید در شماره 690 ( فروردین 1400) مجله دانشمند بخوانید.
