سلیمان فرهادیان
کیهان‌شناسان طی قرن گذشته، داستانی حماسی را از کیهان تعریف کرده‌اند. کیهانی که پهنای آن فراتر از تصورات ماست. طبق گفته کیهان‌شناسان، کیهان میلیاردها سال پیش و در یک انفجار بزرگ آغاز شده است. اما آیا می‌توان مطمئن شد، داستانی که آنان از کیهان برای ما تعریف کرده‌اند، درست است؟
استوارت کلارک در این مقاله، دانش کیهان‌شناسی ما را بررسی می‌کند. او یک نمای کلی از آنچه فکر می‌کنیم در مورد آمارهای بسیار مهم جهان می‌دانیم، به ما ارائه می‌کند و افزون‌بر آن می‌گوید، هنوز چه کارهای دیگری باقی مانده است که باید انجام شود.
منبع: New Scientist
جهان چند ساله است؟
یک قرن پیش، اگر از یک کیهان‌شناس می‌پرسیدید؛ سن جهان چقدر است؟ ممکن بود به شما پاسخ دهد: «بی‌نهایت». این پاسخ، روشی عالی برای پاک‌کردن صورت مسئله در مورد چگونگی شکل‌گیری جهان بود. در سال 1917، زمانی که آلبرت انیشتین مدل خود از جهان ایستا را مبنی بر نظریه نسبیت عام ارائه داد، ایده سن بی‌نهایت جهان نیز تثبیت شد.
نسبیت عام، گرانش را توصیف می‌کند. گرانش نیرویی است که شکل جهان را مشخص می‌کند. چراکه جرم، ساختار جهان یعنی فضا-زمان را تاب‌دار می‌کند. در اواسط دهه 1920، اخترفیزیک‌دانی به نام جورج لوماتره (George Lemaître) نشان داد که طبق نظریه نسبیت عام، جهان ایستا نیست بلکه در حال گسترش است و بنابراین در گذشته کوچک‌تر بوده است.
ایده لوماتره مبنی بر اینکه همه چیزهایی که اکنون وجود دارند، در گذشته فقط در یک «اتم اولیه» وجود داشته است، در دهه 1960 فراگیر شد یعنی زمانی که ستاره‌شناسان قدیمی‌ترین نور جهان، به نام تابش ریزموج پس‌زمینه کیهانی را کشف کردند. این پدیده نشان داد، همه چیز از حالت گرم و متراکم که انفجار بزرگ (Big Bang) نام دارد، آغاز شده است.
ادامه این مطلب را میتوانید در شماره 690 (فروردین 1400) مجله دانشمند بخوانید
