شبیهسازیهای رایانهای گروهی از دانشمندان آلمانی نشان میدهد که تشکیل قطرات اسیدسولفوریک در جو در اثر برخورد سیارک بزرگ به زمین موجب سرما و تاریکی طولانیمدت در کره زمین شده و همین مسئله به انقراض دستهجمعی جانداران بهویژه دایناسورها در پایان دوره کرتاسه منجر شده است.
بهگزارش دانشمندآنلاین، 66 میلیون سال قبل، با انقراض ناگهانی دایناسورها جمعیت پستانداران روی زمین افزایش یافت و در نهایت به پیداش گونه انسان روی کره زمین منجر شد. گروهی از اقیلمشناسان آلمانی در «موسسه پستدام برای پژوهشهای تاثیرات تغییر اقلیم» در پژوهش جدیدی مسئلهای را بازسازی کردند که نشان میدهد چگونه قطرات کوچک اسیدسولفوریک که در لایههای بالایی هوا شکل گرفته بود، پس از برخورد معروف سیارک بزرگ و نرسیدن نور خورشید برای چندین سال به زمین، تاثیر عمیقی بر حیات در زمین گذاشته است. در اثر این برخورد، گیاهان از بین رفتند و در شبکه غذایی شکاف ایجاد شد. نظریههای پیشین فقط روی گرد و غباری که در مدت کوتاهی پساز برخورد باقی مانده بود تمرکز میکردند. اما اکنون نتایج این پژوهش جدید که در Geophysical research letters به چاپ رسیده با شبیهسازی رایانهای سرمای طولانیمدت حاصل از قطرات اسیدسولفوریک و درنتیجه سردشدن آبهای سطحی اقیانوسها و تاثیری که روی زیستگاههای دریایی برجای گذاشته را بررسی کرده است.
بهگفته این اقلیمشناسان، سیارکی که در گذشته با زمین برخورد کرده و گودال معروف چیکسولوب در مکزیک را بهوجود آورده عامل ایجاد دوره سرمای بزرگی روی زمین بود. این برخورد نقطه عطفی در تاریخ کره زمین بهشمار میرود. درحال حاضر میتوانیم فهم
برای درک بهتری از چگونگی از بین رفتن دایناسورها در پایان دوره زمینشناسی کرتاسه، دانشمندان برای نخستینبار از روش شبیهسازی رایانهای استفاده کردند. این مدل اقلیمی جو، اقیانوس و یخهای دریا را به یکدیگر مربوط میکند. هدف از این پژوهش این بود که نشان دهند گازهای گوگردی که بر اثر برخورد شدید سیارک متصاعد شدهاند عامل اصلی جلوگیری از رسیدن نور خورشید به زمین و در نتیجه سردشدن زمین بوده است. بهطوریکه، در اثر این برخورد، میانگین دمای سالانه مناطق استوایی از 27 به 5 درجه سانتیگراد کاهش یافت و میانگین دمای سالانه کره زمین 26 درجه افت کرد. دایناسورها برای زندگی به آبوهوایی معتدل نیاز داشتند. درحالیکه به مدت حدود 3 سال، متوسط دمای جهانی زیر نقطه انجماد باقی ماند و کلاهکهای یخی حتی در مناطق استوایی گسترش یافتند. دانشمندان معتقدند در انقراض دستهجمعی نقش ذرات گوگرد معلق در هوا مهمتر از گردوغبار ناشی از برخورد بوده است و سرمای طولانیمدت حاصل از آن تاثیر بیشتری در انقراض نسبت به عوامل محلی چون سونامی و آتشسوزی داشتهاند.
ازسوی دیگر، بهدلیل این افت شدید دما، چرخه اقیانوسها مختل شد و آبهای سطحی سرد شدند و درنتیجه چگالی آنها افزایش یافت. براساس جریانهای همرفتی، آبهای سرد به زیر رفتند و آبهای گرم بالا آمدند و مواد مغذی را همراه خود بالا آوردند. همینمسئله موجب شد مقادیر زیادی جلبک بهوجود بیاید. ممکن است این جلبکها باعث تولید مواد سمی شده باشند و درنتیجه زندگی گونههایی را که در سواحل زندگی میکنند تحت تاثیر قرار داده باشد. بههرحال زیستمحیط دریایی به شدت متزلزل شده بود و بههمینعلت، بسیاری از گونههایی دریایی مانند بعضی از صدفها منقرض شدند.
مطالعاتی که امروزه درباره احتمال برخورد شهابسنگها و سیارکها با زمین صورت میگیرد صرفا علائق دانشگاهی نیستند. همه اینها نشان میدهد حیات روی زمین بسیار آسیبپذیر است و اتفاقات مختلف میتواند موجب از بین رفتن آن شود. همچنین شرایط زندگی بسیاری از گونهها به آبوهوا بستگی دارد، البته آنچه امروزه تهدید جدی بهشمار میرود نه سردشدن، بلکه گرمایش جهانی است که به دست بشر درحال وقوع است.